دکتر قباد افشار روز سه شنبه دوم تیر ماه در نشست خبری  با اشاره به آغاز به کار سامانه ارتباطات مردمی حفاظت از اراضی کشور، گفت: سامانه 131 ویژه ارتباطات مردمی برای حفاظت از اراضی کشاورزی از امروز به طور رسمی راه‌اندازی می‌شود.

وی افزود: تاکنون سامانه 131 در 14 استان راه‌اندازی شده و امیدواریم ظرف دو هفته آینده در تمام استان‌ها این سامانه فعال و راه‌اندازی شود تا از طریق آن مردم گزارش‌های خود را در حوزه تغییر کاربری‌های غیرمجاز، زمین‌خواری و غیره به سازمان اطلاع‌رسانی کنند.

افشار همچنین گفت: 300 اکیپ جدید گشت‌های مقابله با تغییر کاربری اراضی کشاورزی در کشور امسال ایجاد می‌شود.

رئیس سازمان امور اراضی کشور تصریح کرد: گشت‌های حفاظت اراضی کشور در مقابل تغییر کاربری از سال 92، با 15 اکیپ کار خود را آغاز کرد که در سال 93 تعداد آنها به 130 اکیپ رسید.

افشار تاکید کرد: برای حفاظت از اراضی حساس از جمله مراکز همه استان‌ها، حوزه نفوذ همه کلانشهرها، استان‌های شمال کشور و استان‌های البرز، اردبیل، قزوین و تهران نزدیک به 600 اکیپ مورد نیاز است.

وی گفت‌: تمام گشت‌ها مجهز به سیستم ردیاب GPS هستند و مسیر حرکت خودروها توسط این سیستم کنترل می‌شود.

رئیس سازمان امور اراضی کشور با بیان اینکه رویکرد دولت توجه به حفظ محیط زیست است، ادامه داد: ما در منطقه خشک و نیمه‌خشک زندگی می‌کنیم و در چنین شرایطی باید منابع خود را حفظ کنیم. در این زمینه وزارت جهاد کشاورزی دو ماموریت تامین امنیت غذایی جامعه و حفظ منابع پایه را بر عهده دارد.

افشار خاطر نشان کرد: توجه به مسائل زیست‌محیطی، توجه خاص به حفاظت از اراضی کشاورزی و حفظ منابع از جمله نگاه دولت در دوره جدید به حفظ منابع است.

وی افزود: حدود 11.2 درصد از اراضی کشور به کشاورزی اختصاص دارد و از این میزان سالانه حدود 14 میلیون هکتار کشت می‌شود که بر این اساس کمتر از 10 درصد از اراضی کشور در چرخه تولید کشاورزی قرار می‌گیرد.

رئیس سازمان امور اراضی کشور تصریح کرد: سالانه حدود 3.5 تا 4 میلیون هکتار از اراضی کشاورزی به دلایل مختلف در آن کشت صورت نمی‌گیرد که این دلایل می‌تواند آیش یا بایر بودن زمین باشد.

وی با بیان اینکه فقط 10 درصد از اراضی کشور امنیت غذایی را تامین می‌کند ادامه داد: ضریب تامین کالری برای جمعیت کشور از تولیدات داخل در حدود 60 درصد است که هدف دولت رساندن آن در برنامه پنج ساله ششم به 80 درصد است.

رئیس سازمان امور اراضی کشور تاکید کرد: ‌برای نائل شدن به این هدف باید وضعیت موجود زمین‌های کشاورزی را حفظ کنیم و همچنین میزان تولید در واحد سطح را افزایش دهیم که مسئولیت حفظ این عرصه‌ها بر عهده سازمان امور اراضی کشور است.

دکتر افشار همچنین گفت:‌ سازمان برای انجام این وظیفه با چند مشکل مواجه است؛ اولین تهدید تغییر کاربری اراضی کشاورزی است که این بخش پرچالش‌ترین حوزه به شمار می‌رود و نزدیک به 3.5 هکتار زمین‌ها در حریم شهر و حاشیه روستاها در معرض تخریب است.

وی ادامه داد: مشکل دوم، خرد شدن اراضی است و به همین دلیل تولید در بخش کشاورزی اقتصادی نیست.

افشار معضل سوم در زمینه حفظ اراضی کشاورزی را اجرانشدن آمایش سرزمین در کشور از دهه 40 به بعد عنوان کرد و گفت: از آن تاریخ تاکنون مطالعه دقیقی صورت نگرفته است، به‌طوری که مشخص نشده که در کجا شهرها توسعه یابد یا در کجا مراکز گردشگری استقرار یابند. همچنین مشخص نشده است که در چه جاهایی صنعت رشد کند.

وی ادامه داد: یکی از تهدیدها هم تغییر حقابه کشاورزی به غیرکشاورزی است.

افشار در بخش دیگری از سخنانش گفت: طبق قانون اراضی بایر، اگر اشخاص زمین خودشان را بدون عذر موجه کشت نکنند آن زمین از آنها گرفته می‌شود یعنی در صورت عدم‌کشت در زمین کشاورزی، از سال دوم تا سال پنجم به آن فرد اخطار داده می‌شود و اگر بدون عذر موجه این کار ادامه یابد، زمین از کشاورز گرفته خواهد شد و به فرد دیگری واگذار می‌شود تا در آن کار کشاورزی انجام ‌دهد.

وی افزود: حدود 1.5 میلیون هکتار زمین بایر وجود دارد که ما به دنبال این هستیم که این اراضی به کشاورزی برگردد.

افشار تاکید کرد: این مقدار زمین بایر به معنای تولید نشدن هشت میلیون تن محصول کشاورزی است که این موضوع ما را متضرر می‌کند.

رئیس سازمان امور اراضی کشور گفت: سال گذشته به صاحبان حدود 15 هزار هکتار از اراضی کشاورزی که بایر مانده‌اند اخطار داده شد و پیش‌بینی می‌شود این اخطارها به حدود 150 هزار هکتار برسد.

افشار تصریح کرد: البته در صورت تملک اراضی، صاحبان ملک می‌توانند علیه حکم کمیسیون به مراجع قضایی اعتراض کنند.

وی گفت: توصیه ما به مردم این است که قبل از خرید زمین با ادارات منابع طبیعی و مدیریت‌های امور اراضی جهاد کشاورزی مشورت کنند.

رئیس سازمان امور اراضی کشور با اشاره به تخلفات دستگاه‌های دولتی ادامه داد: 177 پرونده در این زمینه و جود دارد که دستگاه‌های مختلف مجوز تغییر کاربری به تعاونی‌ها یا بعضی افراد داده‌اند.

افشار از افزایش شناسایی تخلفات تغییر کاربری خبر داد و گفت: با به‌کارگیری گشت‌های حفاظت از اراضی تقریباً 50 درصد شناسایی‌ها افزایش یافته و برای بیش از 75 درصد پرونده‌ها در سال گذشته حکم صادر شده است.

وی تصریح کرد: یکی از مشکلات در باره تغییر کاربری اراضی کشاورزی این بود که طرح‌های هادی روستایی را به داخل طرح محدوده روستاها الحاق می‌کردند و بدین ترتیب آن محدوده از حوزه سازمان خارج می‌شد و در آنجا اقدام به ساخت‌وساز با عنوان طرح هادی صورت می‌گرفت که طبق هماهنگی‌هایی که با بنیاد مسکن انجام شده، الحاق اراضی به روستاها به صفر رسیده است.

رئیس سازمان امور اراضی کشور همچنین گفت: در یک سال گذشته تغییر کاربری‌های بزرگ در زمین‌های کشاورزی انجام نشده است.

افشار با تأکید بر اینکه اجرا نشدن طرح آمایش سرزمین از معضلات پیش‌روی حفظ اراضی کشاورزی است، گفت: در حدود 3.5 میلیون هکتار از اراضی کشاورزی در حریم شهرها و حاشیه روستاها در معرض تخریب و تغییر کاربری قرار دارند.